Orthen waar bende gebleve?

Hoe veranderde Orthen in de tweede helft van de achttiende eeuw? Grote veranderingen brachten landschappelijk en cultureel een metamorfose aan in het oude dijkdorp Orthen. Elementen zijn:

• de strijd van een klein dorp (de Corporatie Orthen) met nog gemeenschappelijke gronden tegen een stad ('s-Hertogenbosch) met expansiedrift. Koning Willem III moest er aan te pas komen om het dispuut tussen Orthen en Den Bosch te beslechten. Orthen raakte zijn adminstratieve status kwijt maar behield de inkomsten van de gemeenschappelijke gronden.
• De aanleg van het spoor met onteigening van huizen en grond, de komst van veel werkvolk en besmettelijke ziektes en de verering van Sint Rochus.
• De aanleg van een roomskatholiek voorzieningencomplex met kerk, klooster, weeshuis en meisjesschool.
• De bemoeienis van de Orthense captain of industry Jan van de Griendt met Orthen.

Deze maatschappelijke ontwikkelingen probeer ik navoelbaar te maken aan de hand van de levensloop van Ant Gloudemans, de opoe van mijn oma. Zij leefde bijna een eeuw en was de spil in het huishouden op de boerderij. Haar dagelijkse levensritme met zijn terugkerende handelingen gaf haar de basis om grote veranderingen aan te kunnen. Na tegenslag door overstromingen, branden, ziektes, ongelukken en conflicten met het Bossche gemeentebestuur en meneer pastoor, blijft ze het leven nemen zoals het komt. Ge het niks te willen, het is zoals het is.

In het kielzog van Ant volgen we ook de man met wie zij op haar veertigste trouwde. Adriaan van Selst een ondernemende landbouwer met een groot rechtvaardigheidsgevoel. Diverse brieven en acties getuigen daarvan.

Onderzoeker: